De ingrepen aan de Scheldekaaien kaderen in het masterplan Scheldekaaien. Daarmee werken De Vlaamse Waterweg nv en de stad Antwerpen samen aan de heraanleg van de kaaien. De Vlaamse Waterweg nv neemt met het Sigmaproject Scheldekaaien de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van de nieuwe verhoogde waterkering voor haar rekening. AG VESPA is in opdracht van de stad Antwerpen verantwoordelijk voor de aanleg van het openbaar domein. De stabilisatiewerken in beide zones worden uitgevoerd door aannemer Artes Roegiers in opdracht van De Vlaamse Waterweg nv. 

Infopunt in nieuw jasje 
Het infopunt Scheldekaaien stond al sinds 2015 aan de Scheldekaaien, ter hoogte van de werf Nieuw Zuid schuin tegenover de Bank van Breda. Omdat de stabilisatiewerken daar intussen grotendeels achter de rug zijn, verplaatsten we het infopunt naar het noorden, waar twee nieuwe werven werden opgestart. We maakten van de gelegenheid gebruik om het infopunt een inhoudelijke update te geven. 

Chris Danckaerts, gedelegeerd bestuurder van De Vlaamse Waterweg nv: “De werken aan de Scheldekaaien vorderen goed. In de zone Nieuw Zuid zijn de stabilisatiewerken volledig achter de rug. Het openingsfeest van de Belvédère op de Droogdokkensite hielden we eind 2018. Ook in Sint-Andries en Zuid wordt in juni dit jaar een eerste volledig afgewerkte zone opengesteld voor het publiek, met een groot feest. De stabilisatie van de historische kaaimuur, verhoging van de waterkering en aanleg van het openbaar domein zijn daar dan achter de rug. Een belangrijke mijlpaal voor dit project. Toch zijn we nog enkele jaren zoet met de werken aan de Scheldekaaien. We willen iedereen dan ook de kans geven zich te informeren in ons infopunt.” 

Uitkijkpunten 
In november 2018 en januari 2019 gingen ook in de zone van het Schipperskwartier en Centrum (Orteliuskaai) en het Loodswezen en Bonapartedok (Tavernierkaai en Van Meterenkaai) de werken voor de stabilisatie van de historische kaaimuur van start. Johan Van Overwalle, algemeen directeur van Artes Roegiers: “Het gaat om grootscheepse werken. Voorbijkomende fietsers, wandelaars en joggers blijven vaak staan en proberen dan over het bestaande waterkeringsmuurtje te kijken om een blik op te vangen. Om daaraan tegemoet te komen, voorzien we nu twee uitkijkpunten. Eén aan het Noorderterras en één ter hoogte van de waterkeringsmuur iets ten noorden van het infopunt. De informatie aan de uitkijkpunten krijgt regelmatig een update, en is bedoeld voor jong en oud. We nodigen voorbijgangers dan ook van harte uit om regelmatig terug te komen.”

Wat doen we?  
In het kader van de heraanleg van de Scheldekaaien, moet de huidige cruiseterminal ter hoogte van het Zuiderterras verdwijnen, en krijgt een nieuwe plaats vlak bij Het Steen. Ter hoogte van Het Steen is de kaaimuur echter nog in relatief goede staat, waardoor de werken minder ingrijpend zijn dan aan andere zones langs de Scheldekaaien. We kunnen de oude muur bijna volledig behouden en het volstaat om die te verstevigen.

Naast de renovatie van de kaaimuur voorzien we ook de nodige aanmeerinfrastructuur voor (cruise)schepen. Koen Kennis, schepen voor mobiliteit van stad Antwerpen: “In de Schelde voor de gerenoveerde kaaimuur zal een nieuw vlottend driedelig ponton komen. Het ponton wordt via tussenpontons en twee loopbruggen met de oever verbonden. Deze aanmeerconstructie wordt gemaakt in een staalbouwatelier en nadien via de Schelde tot aan het Steenplein gevaren. In het najaar van 2020 zouden de werken afgerond moeten zijn en kan de cruiseterminal verhuizen naar zijn nieuwe locatie.”

In de zone Bonapartedok en Loodswezen zijn de stabilisatiewerken ingrijpender. We stabiliseren de kaaimuur door verder landinwaarts een nieuwe muur te bouwen, die de krachtwerking op de oude muur overneemt. Op die manier raken we niet aan het authentieke uitzicht. Een holle ruimte zorgt ervoor dat de druk van de Schelde op de historische muur wordt getemperd. Elke dag stroomt er op het ritme van het getij Scheldewater in en uit die holle ruimte (zie ook volgend filmpje). Een extra uitdaging in de projectzone is het aanwezige erfgoed, met als uitschieter het Loodswezengebouw. Om te bewaken dat het erfgoed op de site geen schade oploopt, zal een team van archeologen de werken begeleiden.

Wat nog volgt
De stabilisatiewerken aan de historische kaaimuur zullen in beide zones nog een goede twee jaar duren. Wat volgt, is de aanleg van een verhoogde waterkering. Met de gevolgen van de klimaatverandering in het achterhoofd, dient de waterkering verhoogd te worden om de stad Antwerpen ook in de toekomst te beschermen tegen overstromingen bij stormtij. Aansluitend op de werken aan de waterkering zal de stad Antwerpen starten met de aanleg van het openbaar domein. De waterkering wordt daarbij zo goed mogelijk geïntegreerd in het openbaar domein. 

Meer informatie over het Sigmaproject Antwerpse Scheldekaaien en de laatste stand van zaken vindt u hier.

Bezoek infopunt Scheldekaaien
Elke derde woensdag van de maand opent de infokeet haar deuren voor het grote publiek, telkens van 12 tot 20 uur. Zin om de infokeet te bezoeken met vrienden, collega’s of met een klas? Dat kan! Onze medewerkers maken je graag wegwijs in het project. De rondleiding gebeurt op jouw maat. De aanvraag voor een groepsbezoek stuur je naar scheldekaaien@vlaamsewaterweg.be.