Vlak bij het Eilandje en het MAS ligt het projectgebied ‘Bonapartedok en Loodswezen’, waar het negentiende-eeuwse Loodswezengebouw de skyline bepaalt. Waterwegbeheerder De Vlaamse Waterweg nv start hier deze maand met de grondige vernieuwing van de historische kaaimuur. De muur vertoont al stabiliteitsproblemen sinds vlak na de bouw aan het einde van de negentiende eeuw. In het verleden werden maatregelen genomen om de muur te stabiliseren, maar die voldeden niet. Nu wordt er gekozen voor een duurzame oplossing, waarbij de muur wordt gerestaureerd met behoud van het authentieke uitzicht.

Druk temperen

Projectingenieur Koen Segher van De Vlaamse Waterweg nv: “Om de kaaimuur te restaureren passen we een techniek toe waarmee we eerder de kaaimuur in de zone Sint-Andries en Het Zuid onder handen namen. We stabiliseren de historische kaaimuur door verder landinwaarts een nieuwe muur te bouwen, die de krachtwerking op de oude muur overneemt. Op die manier moeten we niet raken aan het authentieke uitzicht. Een holle ruimte zorgt ervoor dat de druk van de Schelde op de historische muur wordt getemperd. Elke dag stroomt er op het ritme van het getij Scheldewater in en uit die holle ruimte.”

Buitenkans voor archeologen

De zone van het Bonapartedok en Loodswezen valt op door het bijzondere erfgoedkarakter, met als uitschieters het Loodswezengebouw en de boeienloods ernaast. Bovendien zullen de stabilisatiewerken op bepaalde plaatsen stukken blootleggen van de kaaimuur die nog onder Napoleon Bonaparte werd gebouwd. Om te bewaken dat het erfgoed op de site goed in kaart gebracht wordt en geen onnodige schade oploopt, zal een team van archeologen de werken begeleiden. Zij krijgen ook de kans om de napoleontische muur uitvoerig te bestuderen.

Nieuwe bestemming voor gebouwen

Voor de gebouwen op de site gaan de stad Antwerpen en AG VESPA (het autonoom gemeentebedrijf voor vastgoed en stadsprojecten van de stad Antwerpen) dit jaar op zoek naar een kwalitatieve herbestemming. In afwachting daarvan krijgen een aantal panden een tijdelijke invulling. Zo komt er onder meer een escaperoom en zal de vzw Onder Stroom, die publieke activiteiten organiseert, er zijn intrek nemen. Het loodsengebouw blijft bewaakt door bewoning en wordt in afwachting van een definitieve herbestemming omgevormd tot een boeiende ontmoetingsplek waar ook tijdens de werken eventueel activiteiten kunnen plaatsvinden.

Verwachte hinder

Tijdens de stabilisatiewerken wordt er heel wat grond uitgegraven en afgevoerd. De Vlaamse Waterweg nv zet daarbij maximaal in op transport over het water. Toch is enige hinder door de werfactiviteiten en het werfverkeer voor de buurtbewoners onvermijdelijk.

Hogere waterkering

Zodra de kaaimuur gestabiliseerd is, is de basis gelegd voor de bouw van een nieuwe waterkering en de heraanleg van het openbaar domein. Koen Segher: “De betonnen muur die Antwerpen nu tegen overstromingen moet beschermen, is niet hoog genoeg en vertoont hier en daar ouderdomsgebreken. Bovendien worden steeds hogere waterstanden voorspeld als gevolg van de klimaatverandering. Daarom bouwen we een nieuwe waterkering die 90 centimeter hoger is, 2,35 meter hoog in totaal. Om het zicht op de Schelde vanaf de kaaien te behouden, onderzoeken we of het mogelijk is om plaatselijk deels mobiele waterkeringen te installeren. Die zijn vrijwel onzichtbaar en komen enkel in geval van nood tevoorschijn.”

Aansluitend nemen de stad en AG VESPA het openbaar domein onder handen en worden de monumenten gerestaureerd en herbestemd. Zij zullen de kaaien transformeren tot een aangename en mooie plek, waar de Antwerpenaars kunnen komen uitwaaien.

Masterplan Scheldekaaien

De ingrepen in de zone Bonapartedok en Loodswezen kaderen binnen het Masterplan Scheldekaaien. Daarmee werken De Vlaamse Waterweg nv en de stad Antwerpen samen aan de heraanleg van de kaaien. De Vlaamse Waterweg nv neemt met het Sigmaproject Antwerpse Scheldekaaien de stabilisatie van de kaaimuur en de aanleg van een verhoogde waterkering voor haar rekening. De stad Antwerpen en AG Vespa zijn verantwoordelijk voor de heraanleg van het openbaar domein.

Volg het nieuws op de voet

Op de werf van de zone Bonapartedok en Loodswezen staat een infokeet die elke derde woensdag van de maand tussen 12 en 20 uur open is voor bezoek. Je vindt er alle mogelijke info over de Scheldekaaien, het Sigmaplan en de werken.

Meer informatie over het Sigmaproject Antwerpse Scheldekaaien en de laatste stand van zaken vindt u hier.